Zapytaliśmy młodzież licealną, czy praca rzemieślnicza ma w jej oczach wartość. Chcąc pogłębić temat, zastosowaliśmy przy tym metodę dociekań filozoficznych. Brzmi poważnie? W rzeczywistości jest to po prostu metoda na udaną rozmowę. Przeczytajcie o kolejnym naszym pilotażowym działaniu.
Pilotażowe zajęcia z młodzieżą wg pomysłu Beaty Kwiatkowskiej i Bożeny Gąsiorowskiej, opracowane i przeprowadzone przez Bożenę Gąsiorowską – nauczycielkę, społeczniczkę, edukatorkę antydyskryminacyjną oraz trenerkę myślenia krytycznego, odbyły się w Liceum Ogólnokształcącym im. Stefana Żeromskiego. Dziękujemy dyrektor Beacie Sawickiej za życzliwość i decyzję włączenia się w projekt „Żyrardów Miasto Marzycieli i Rzemieślników”.
Przyszłość rzemiosła
Rozmawiając o rzemiośle z młodymi ludźmi, którzy za kilka lat sami będą wchodzić w życie zawodowe, pokazaliśmy przygotowane przez nas artykuły o lokalnie działających rzemieślnikach i rzemieślniczkach, które publikujemy na stronie www.rzemioslozyrardow.pl. Zaprezentowaliśmy też młodzieży nieopublikowane jeszcze materiały filmowe przedstawiające sylwetki wybranych żyrardowskich rzemieślników.
Zależało nam, aby uczniowie w rozmowie mogli odnieść się do swoich doświadczeń i wiedzy o lokalnym rzemiośle oraz konkretnych osób je uprawiających. Chcieliśmy, aby zastanawiając się nad przyszłością pracy rzemieślniczej, zobaczyli różne jej aspekty: rozwój osobistych pasji, jakość, tradycję, sytuację ekonomiczną, prestiż lub jego brak, kontekst miasta, w którym zakłady działają.
Słucham. Myślę. Mówię
Być może „metoda filozoficznych dociekań” brzmi bardzo poważnie i dla niektórych dystansująco. Kto ma dziś czas na dociekanie i w dodatku filozoficzne? Co w tej metodzie może być atrakcyjne dla młodych ludzi? Zaryzykowaliśmy, bo w rzeczywistości dociekania filozoficzne to sposób na udaną rozmowę. Najpierw formułujemy pytania do tematu, potem je porządkujemy według odnalezionych kategorii, żeby na koniec podjąć rozmowę. Staramy się widzieć i rozumieć złożoności tematu.
Zasadą jest, że osoby zabierające głos mają uzasadniają swoje zdanie. Tym sposobem dajemy szansę drugiej stronie lepiej nas rozumieć i uczymy się rozumienia samych siebie. To sprzyja też docieraniu do sedna poruszonego zagadnienia.
Uczestnicy spotkania dążą do precyzji w stawianiu pytań i poszukiwaniu na nie odpowiedzi. Uważnie słuchają siebie wzajemnie. Przestrzegają zasady: słucham, myślę, mówię. Tym samym uczymy się zauważania innych i ich zdania, porządkowania myślenia i wypowiedzi, stawiania pytań i poszukiwania na nie odpowiedzi. Uczymy się najprostszej i najtrudniejszej rzeczy – DIALOGU.
Zasady udanej rozmowy
Rozmowa o rzemiośle jest nie tylko rozmową o konkretnych zwodach, ale jest też rozmową o przyszłości naszej pracy, o relacjach międzyludzkich, o odpowiedzialności, o jakości i o wielu innych tematach jednocześnie. Prowadzona metodą filozoficznych dociekań ma dodatkowo ten walor, że uczy zasad udanej rozmowy.
– Uczniowie mają dużo satysfakcji, gdy czują, że mają wpływ na to, o czym dyskutują. Gdy mogą na spokojnie rozważyć zasady udanej rozmowy, tzn. takiej, w której każdy głos jest ważny i brany pod uwagę przez wszystkich – mówi prowadząca warsztaty Bożena Gąsiorowska – Dzięki określonym zasadom uczestnicy dociekań uczą się odpowiedzialnego uczestnictwa w rozmowie. Wszyscy mamy w tym względzie małe kompetencje, a są one bardzo potrzebne w społecznym dialogu. Warsztat dociekań ćwiczy aktywne słuchanie, angażowanie się w to co mówi inny uczestnik, z troską, by zrozumieć jego wypowiedź, poznać uzasadnienia. Takie nastawienie do siebie w społeczeństwie zwiększa szanse porozumienia, wrażliwej na prawdę debaty.
Z reakcji młodzieży wiemy, że warsztaty udały się. Mamy nadzieję, że zajęcia „Czy rzemiosło przetrwa” będą inspiracją dla uczestniczek i uczestników do nauki różnych strategii porządkowania przemyśleń, odczuć, komentarzy. Ufamy, że uczulą na wartość rozróżniania faktów od opinii, bo to pomaga zarówno w relacjach osobistych, jak i życiu społecznym.
Mamy też nadzieję, że to dopiero początek i że w przyszłym roku we współpracy z innymi szkołami, w tym zawodowymi zorganizujemy międzyszkolne zajęcia metodą filozoficznych dociekań na tematy wybrane przez młodych ludzi. Kto wie, może i my dorośli odnaleźlibyśmy się na takich zajęciach 🙂
Projekt „Żyrardów Miasto Marzycieli i Rzemieślników” finansuje Miasto Żyrardów
